Audiovisueel materiaal in bedreiging

Audiovisueel materiaal heeft te lijden onder verschillende bedreigingen, maar elk type drager heeft zo zijn eigen grootste bedreiging. Enkele voorbeelden:

• Magneetbanden op open spoelen of in cassettes kunnen door temperatuur- en luchtvochtigheidsschommelingen gaan kleven. Om ze opnieuw afspeelbaar te maken, moeten ze eerst worden opgewarmd. ‘Bakdrogen’ heet dat in het vak.

• Gegroefde geluidsdragers zoals wasrollen, lak- en schellakplaten zijn vaak erg breekbaar of kunnen schilferen. Ze dan nog digitaliseren is op grote schaal onbetaalbaar en vaak technisch onmogelijk.

• Het azijnsyndroom is eigen aan acetaatfilm, dat vooral voor oudere filmrollen veel gebruikt werd. Als er sprake is van slechte ventilatie of verpakking, sterke variatie in luchtvochtigheid of wisselende temperaturen, dan stijgt de zuurtegraad van de film en ontstaat er een azijngeur. In latere stadia vervormt de film.

• Voor veel dragertypes, zoals sommige types openspoelvideo, is correct werkende afspeelapparatuur bijna nergens meer te vinden. Ook wisselstukken en de kennis rond de precieze werking en herstellingen worden schaars.

• Digitaal materiaal kan opgeslagen zijn in bestandsformaten die in onbruik raken of als digitaal signaal op een dragertype waarvoor geen goed werkende afspeelapparatuur meer voorhanden is. Dit lossen we op met een digitale transfer van op bedreigde dragers of in een digitale instroomproject.

Wat is er te zien of horen?

Wat voor materiaal op een drager terug te vinden is, hangt onder andere samen met de technische mogelijkheden van die drager. Zo bevat een schellakplaat enkel professionele opnames omdat het productieproces thuisopnames bijna onmogelijk maakte. Audiocassettes daarentegen zijn speciaal ontwikkeld voor privégebruik.

Iedere contentpartner heeft bovendien een eigen inhoudelijke focus. Zo bewaren we voor het Letterenhuis bijvoorbeeld vaak audiovisueel materiaal uit schrijversarchieven, terwijl de regionale zender RINGtv focust op journaalbeelden uit de Brusselse Rand. Een rijkdom aan onderwerpen dus, die we bij meemoo kunnen bewaren én toegankelijk maken.